Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид Норвегийн Сангийн сайд бараалхав
Норвегийн Вант Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдоржид тус улсын Сангийн сайд Сигбөрн Ёонсен бараалхаж хоёр орны эдийн засгийн харилцааг өргөжүүлэх болох Норвегийн хөгжилд нөлөөлсөн зарим асуудлын талаар дэлгэрэнгүй ярилцав.
Норвегийн Сангийн сайд хэлэхдээ “Анх 1969 оны шинэ жилийн өмнөхөн манай улс хойд тэнгисээс газрын тос болон байгалийн хий олдсон тухай мэдээ ирснээр манай улсад ашигт малтмалын олборлолттой холбоотой түүх эхэлсэн. Улмаар 1974 онд дээрх баялгийг хэрхэн ашиглах тухай хөтөлбөрөө парламентад оруулсан бөгөөд бид нэгдүгээрт, дээрх баялаг бол ард түмний өмч, хоёрдугаарт энэ баялаг нь бидний ирээдүй, үр хүүхдүүдийн маань өмч, гуравдугаарт, олсон мөнгөөрөө улс дотроо, хилийн чандад санхүүгийн зах зээл, олон улсын түвшинд ашигтай бизнест хөрөнгө оруулалт хийж “үржүүлнэ” гэдэг зарчмыг тогтоож чадсан. Ер нь төсөв алдагдалтай байвал ирээдүй үеэ өрөнд оруулж байна гэсэн үг. Бидний өмнө ирээдүй үеэ өрөнд оруулах уу эсвэл ирээдүй үедээ өв баялаг үлдээх үү гэсэн асуулт гарч ирсэн. Бид ирээдүй үедээ баялаг үлдээхээр шийдсэн” хэмээлээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч хэлэхдээ “Норвеги Улсын хувьд ашигт малтмалаас орж ирж буй хөрөнгийг зөв захиран зарцуулж үндэсний сан бүрдүүлж буй юм байна. Бидэнд ч бас газрын баялагтай холбоотой шийдэх асуудлууд бий. Сайн засаглал тогтсон, нээлттэй оронд л тийнхүү ашигт малтмалын орлого бодит утгаараа үр өгөөжөө өгдөг зүй тогтол байдаг. Бид ч засаглалаа улам бүр сайжруулах хийгээд эрх зүйн орчныг шударга болгох, хуулийн зохицуулалт хийх чиглэлээр дорвитой ажлууд хийж байгаа” гэв.
Норвеги улсын хувьд 1990 онд анхны Газрын тосны тухай хуулиа баталсан бөгөөд 1996 онд ашигт малтмалаас орж ирж буй хөрөнгийг төвлөрүүлэх “Баялгийн тусгай сан” байгуулсан байна. Улмаар 1996 оны 5 дугаар сард олборлолтоос орж ирсэн 300 сая ам.долларыг тус дансанд байршуулжээ. Ингээд 2001 оны 3 дугаар сард тус сангийн ердөө 4 хувийг л улс орны төсөвтөө ашиглаж үлдсэн хувийг хадгаламж байдлаар “өсгөх” бодлого барьсан байна.
Тэд Баялгийн сангийнхаа хөрөнгийн 60 хувийг гадаад улс, олон улсын түвшинд хувьцаа авахад, 35 хувийг үнэт цаас авахад, үлдсэн 5 хувийг мөн хилийн чанадад үл хөдлөх хөрөнгө авахад зарцуулдаг байна. Норвегийн сангийн сайдын хэлж буйгаар өдгөө 2012 оны байдлаар тус сангийн нөөц 650 тэрбум.ам доллар болж өсчээ. Ерөнхий зохицуулалтын хувьд дээрх санд улсын төв банк буюу Норвегийн Үндэсний банк хяналт тавьдаг бөгөөд газрын тос байгалийн хийнээс 78 хувийн татвар авдаг, харин роялти авдаггүй юм байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид Норвегийн Сангийн сайд бараалхав
