Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас санаачилж, Иргэний танхимд зохион байгуулсан “Хүнсний аюулгүй байдал” сэдэвт нээлттэй хэлэлцүүлэгт УИХ-ын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороо, ҮАБЗ-ийн Ажлын алба, Эрүүл мэндийн яам, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар, Үндэсний хөгжил шинэтгэлийн хороо, Үндэсний статистикийн хороо, Шинжлэх ухаан технологийн их сургууль, Хөдөө аж ахуйн их сургууль, Монголын хүнсчдийн холбоо, Мерсикор зэрэг байгууллага, иргэдийн төлөөлөл оролцсон билээ. Тэд хүн амын эрүүл мэндийг хамгаалах чухал үндэс болсон хүнсний чанар, эрүүл ахуйн баталгааг хангах чиглэлээр бодитой ахиц дэвшил гаргах шаардлагатай болсныг тэмдэглэж, холбогдох төрийн болон төрийн бус байгууллагуудад хандан дараах ЗӨВЛӨМЖ-ийг гаргажээ. Тус зөвлөмжийг бүрэн эхээр нь толилуулж байна.
Нэг. Улсын Их Хуралд
1. УИХ-ын дэргэд байгуулагдсан “Хүнсний тухай хууль” боловсруулах ажлын хэсгийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлж, “Хүнсний чанар, эрүүл ахуйн баталгаат байдлын тухай хууль”-ийг боловсруулж батлуулах ажлыг 2012 оны эхний хагаст багтаан хэрэгжүүлэх.
2. Уг хуульд хүнсний үйлдвэрлэл, үйлчилгээний шат дамжлага бүрт чанарын хяналт, хариуцлагын тогтолцоог буй болгох, зохистой стандартуудыг тогтоож мөрдүүлэх, үндэсний хэмжээнд хүнсний чанар, эрүүл ахуйн асуудал хариуцсан нэгдмэл, үр ашигтай бүтцийг буй болгох, лаборатори – эрдэм шинжилгээ – сургалтын байгууллагыг цогцоор хөгжүүлж, хүний нөөцийг бэхжүүлэх зэрэг тулгамдсан асуудлыг орхигдуулалгүй тусгаж шийдвэрлэх.
3. УИХ-д өргөн барих гэж буй “Худалдааны тухай хууль”-аар дамжуулан хүнсний бүтээгдэхүүнийг зөвхөн зөвшөөрөлтэй аж ахуйн нэгж, байгууллагаар импортолдог болох, импортын хүнсний урьдчилсан хяналтын тогтолцоог нэвтрүүлэх.
4. Хүнсний чанар, аюулгүй байдлын хараат бус лавлагаа лаборатори байгуулах асуудлыг бодлогоор дэмжиж, шаардлагатай хөрөнгийг улсын төсөвт тусгах.
Хоёр. Засгийн газарт
1. Хүнсний салбарын стандартыг шинэчлэх, шинэ стандартууд нэвтрүүлэх чиглэлээр өргөн хүрээтэй судалгаа явуулж санал, дүгнэлт боловсруулах, холбогдох асуудлыг хүнсний чанар, аюулгүй байдлын тухай хуульд тусгуулах.
2. Мал эрүүлжүүлэх ажлыг шинжлэх ухааны үндэстэй, хүний эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлэхээс бүрэн сэргийлэх хэмжээнд зохион байгуулах. Малаас хүнд дамжих өвчлөлийн эрсдлийн судалгаа хийж, түүнийг бууруулах арга замыг тодорхойлох.
3. Газар тариалангийн үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд хүнсний эрүүл ахуйн мэдлэг олгох хөтөлбөр хэрэгжүүлэх. Газар тариаланд бордоо, хортон шавьж устгах бодисын хэрэглээнд тавих хяналтыг эрчимжүүлж дотоодын улаан буудай, төмс хүнсний ногооны чанар, эрүүл ахуйн баталгааг бүрдүүлэх.
4. Хүнсний сав баглаа боодолд тавих эрүүл ахуйн стандартыг тодорхой болгож, мөрдүүлэх, хяналт тавих механизмыг бүрдүүлэх.
5. Хүнсний бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, хадгалалт, түгээлтийн оновчтой сүлжээг хөгжүүлэх судалгааг эрчимжүүлж, сүлжээг байгуулах ажлыг хөрөнгө оруулалт, санхүү, татварын арга хэрэгслүүдээр дэмжих.
6. Сурагчдад зориулсан “Үдийн цай” хөтөлбөрт тавигдах хүнсний бүтээгдэхүүний эрүүл ахуй, шим тэжээлийн стандартыг тодорхойлж, хэрэгжилтэд хяналт тавьж ажиллах. Цаашид энэ чиглэлээр аливаа нэмэлт арга хэмжээ хэрэгжүүлэхдээ стандартыг хатуу мөрдүүлэх.
7. Одоо ажиллаж байгаа улсын болон орон нутгийн чанартай хүнсний хяналт шинжилгээний лабораториудын үйл ажиллагааг уялдуулан зохицуулж, зарим лабораторийг тодорхой чиглэлүүдээр дагнан мэргэшүүлэх арга хэмжээ авах. Орчин үеийн шаардлагатай багаж, тоног төхөөрөмжөөр хангах.
8. Иргэдэд хүнсний чанар, эрүүл ахуй, халдварын бус өвчлөлөөс сэргийлэх, хүнсний тэжээллэг чанар, зөв хооллолтын талаар мэдлэг олгох ажлыг тодорхой хөтөлбөртэйгээр зохион байгуулах.
9. Хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах чиглэлээр ажилладаг төрийн бус байгууллагуудтай хамтран ажиллаж, хүнсний аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээрх төрийн зарим чиг үүргийг тэдгээр байгууллагаар гүйцэтгүүлэх асуудлыг судлан хэрэгжүүлэх.
Гурав. Хүнсний үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэгчдэд
1. Хүнсний бүтээгдэхүүнд тавигддаг дотоодын болон олон улсын стандартуудыг үйлдвэрлэл, үйлчилгээндээ нэвтрүүлж, хэрэглэгчдийг эрүүл, аюулгүй хүнсээр хангах.
2. Хүнсний үйлдвэрлэл, үйлчилгээнд тавих чанар, эрүүл ахуйн шаардлага, дотоод хяналтаа өндөржүүлэх.
3. Ажиллагсдаа мэргэшүүлж, хүнсний аюулгүй байдлын талаар мэдлэг эзэмшүүлэх, эрүүл ахуйн зохистой дадлыг хэвшүүлэх.
4. Нийгмийн хариуцлагаа ухамсарлаж, хэрэглэгчдэд зөв зохистой хооллолт, хүнсний эрүүл ахуйн мэдлэг, мэдээлэл түгээхэд сайн дураараа хувь нэмэр оруулдаг байх.
Дөрөв. Хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудад
1. Хүнсний аюулгүй байдал, чанар эрүүл ахуйн талаарх ойлголт, мэдлэгийг нийгэмд түгээх чиглэлээр холбогдох төрийн болон төрийн бус байгууллагуудтай хамтран ажиллаж, тэдний ажилд дэмжлэг үзүүлэх.
2. Хүнсний үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэгчид, энэ чиглэлээр ажилладаг төрийн байгууллагуудын үйл ажиллагаанд хөндлөнгийн хяналт тавьж, иргэдэд зохих мэдээллийг хүргэдэг байх.
Тав. Иргэдэд
1. Хоол хүнсний баталгаат байдалд анхаарал, сэрэмжтэй хандаж, энэ талын мэдлэг ойлголт, үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэгчдэд тавих шаардлагаа өндөржүүлэх. Ийм арга замаар зах зээлийн механизмаар дамжуулан улс орны хэмжээнд хүнсний чанар, эрүүл ахуйн баталгааг дээшлүүлэхэд хувь нэмэр оруулах.
2. Ахуйн хэрэглээн дэх хүнс болон хүнсний сав, баглаа боодлын эрүүл ахуйн талаарх мэдлэг, ойлголтоо дээшлүүлж өөрийгөө болон гэр бүлээ хоол, хүнснээс шалтгаалах өвчлөлөөс сэргийлэх зөв дадал хэвшүүлэх.
“Хүнсний аюулгүй байдал” нээлттэй хэлэлцүүлэгт оролцогчид
2011 оны 10 дугаар сарын 28
