Сэтгүүлч Д.ОЮУНЦЭЦЭГ "АРДЫН ЭРХ"
Монголд ардчиллын тэнг даах тэнхээ суужээ
Монгол Улсад дэлхийн ардчиллын тэн даах тэнхээ нэгэнт суужээ. Дэлхийн дийлэнх хэсгийг нэгэнт хамарсан ардчилал өөрийг нь удирдах эрхийг Монголд өгч, жингийн цувааныхаа бурантгийг атгууллаа. “Монголын ардчиллын жинхэнэ ир нь ханажээ” гэж дэлхийн олон нийт үзсэн байна. Лут байгаа биз. Хорин жилийн өмнө ийм “зөгнөл” хэлэхэд итгэх хүн олдохгүй байсан биз. Тоталитар дэглэмд хүлээстэй, газрын мухар мэтээр л төсөөлөгдөж байлаа шүү дээ, Монгол орон тэгэхэд. Гэвч өдгөө цэл залуу ардчилалтай Төв Азийн энэ орон одоо газар нутгийн хэмжээнээсээ гадна “том” гэж хэлэгдэх өөр нэг үзүүлэлттэй болсон нь Ардчилал юм.
Литвээс таатай мэдээ ирлээ. Литвийн Вильнюс хотноо болж буй дэлхийн ардчиллын цугларалтын үеэр Ардчиллын хамтын нийгэмлэгийг даргалах үүргийг Монгол Улсад хүлээлгэн өгсөн байна. Монгол Улсын түүхэнд дахин нэг чухал үйл явдал тохиож, дахин нэг шинэ хуудас сөхөгдлөө. Үйл явдлыг цэнхэр дэлгэцээр харсан монгол хүн бүр ардчиллаараа омогшиж байна, энэ өдрүүдэд. Энэ бол 20 жил замнасан Монголын ардчиллыг дэлхий хүлээн зөвшөөрч байгаа хэрэг. Өмнө нь хүлээн зөвшөөрдөггүй байсан гэсэн үг биш, харин ардчиллын замаар замнаж байгаа бусад орнуудаас илүү онцлогтой, илүү бэхжиж буй, илүү чадавхитай гэдгий нь зарлан тунхаглаж байгаа хэрэг.
Ийм хариуцлагатай, нэр хүндтэй үүргийг Монгол Улсад үүрүүлснээрээ чухам Монгол Улс ардчиллыг шинэ шатанд гаргаж чадна гэсэн итгэл найдвараа Ардчиллын хамтын нийгэмлэгийн 140 гаруй гишүүн орон илэрхийлжээ. “Та бүхэн чадна” гэсэн итгэл хүлээлгэлээ. Азийн цээжинд ардчиллын гал асааж чадсан шигээ энэ үүргийг ч бид бас дааж чадна.
Аливаа үүрэг, албан тушаал хариуцлага дагуулдаг. Ардчиллын хамтын нийгэмлэгийг даргалж буй орны хувьд Монгол Улс өнөөдрөөс эхлэн өндөр хариуцлагатай байх болж байна. Төр засаг нь цэвэр, авилгад өртдөггүй байх, шүүхийн байгууллага нь шударга байх, иргэдээ шийдвэр гаргах үйл явцад оролцуулдаг байх, төрийн бус байгууллагуудыг хаалганы гадна үлдээдэггүй байх, мэдээж боловсролыг дэмждэг байх зэрэг нь манай төр, засгийн зайлшгүй хэрэгжүүлэх ёстой үүрэг болж байна.
Монголын ардчилал дэлхийн хэмжээнд үнэлэгдэх болсныг холбох өөр нэг шалтгаан Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржтой холбоотой. Монголын сэтгүүлчийн нэгэнтээ бичсэнээр,” Ардчиллын туг баригч “ Ц.Элбэгдорж өнөөдөр энэ тугаа бүр ч илүү өндөр өргөх болж байна.
Ардчилсан хөдөлгөөнийг санаачлагч, удирдагчдын нэг, чөлөөт хэвлэлийн үндэс суурийг тавьсан, хоёр удаа Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар ажилласан, авилгын эсрэг тэмцэгч, ард түмнээсээ сонгогдсон ардчилсан Ерөнхийлөгч гэх мэт бидний мэддэг тодорхойлолтууд, бас хүний эрхийг хангах, байгаль орчныг хамгаалах чиглэлээр дэлхийн хэмжээнд гаргаж байгаа бидний мэдэх ёстой санаачилгууд энэ бүхэн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж л энэ үүргийг хүлээж чадах хүн гэсэн итгэл найдварыг бусад улс орны удирдагчдад төрүүлсэн нь дамжиггүй.
Монгол дэлхийн ардчиллыг удирдах шинэ албанд томилогдлоо. Сайхан сонсогдож байна. Монголчуудад энэ том албыг хаших хоёр жил байгаа. Итгэл найдвар хий хоосон биш байсан гэдгийг батлан харуулах хоёр жил өмнө маань байна. Энэ бол Монголд итгэсэн дэлхийн ардчилсан орнуудын итгэл найдвар юм. Тэр их итгэлийг тэндээ тэгнэж, дэлхийн ардчиллын жингийн цувааг удирдан Монгол орон, монголчууд замдаа гарлаа. Харгуй дардан байх болтугай.
