“Усны жил”-ийн нээлтэд оролцогчдод
Монголчууд газар нутаг, уул ус, ургамал, араатан жигүүртнээ хайрлан хамгаалах, зөв зүйтэй ашиглах талаар хууль цаазын баялаг өв уламжлалыг бий болгон төрийн бодлогоор зохицуулж ирсэн түүхэн замналтай ард түмэн билээ. Амьд бvхний оршин тогтох vндэс нь ус юм. Бид “Ус чандмань эрдэнэ” гэж амьдралын эх булаг усаа дээдлэн, түүнийг төрийн хууль цаазаар хамгаалдаг, хүн төрөлхтөн ч усаа даган амьдарч, усаа шүтэн оршсоор ирсэн.
Эдүгээ байгалийн гамшигт үзэгдлийн давтамж нэмэгдэж, ундны ус, хүнсний хомсдол, ус, хөрс, агаарын бохирдол цаашид улам гүнзгийрэх төлөвтэй байгааг манай үндэсний болон гадаадын эрдэмтэн судлаачид, олон улсын байгууллагууд болон байгаль өөрөө бидэнд сэрэмжлүүлсээр байна.
Дэлхийн олон орны хувьд ч ойрын жилүүдэд ус стратегийн ач холбогдол бүхий баялаг болох чиг хандлага ажиглагдаж байна. Усныхаа нөөцийг зүй зохистой ашиглах, хамгаалах, түүний экологийн тэнцлийг хадгалах нэгдсэн менежментийг хэрэгжүүлэх асуудал Монгол Улсын төр засгийн бодлого стратегийн нэн чухал зорилт мөн.
Бидний цэнхэр гаригт түмэн бодис, мянган эрдэс яндашгүй олон зүйлээрээ оршин байдаг ч ус нь зарим хүмүүсийн нэрлэдгээр “хар ус” гэж үнэ цэнэгүй, элбэг дэлбэгийн жишиг биш амьдралыг тэтгэгч амин чухал эрдэнэ юм.
Өнгөрсөн жил “Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал”-ыг УИХ-аар шинэчлэн батлуулсан бөгөөд хүрээлэн буй орчны аюулгүй байдлын хүрээнд усны нөөцийн хомсдолоос сэргийлэх арга хэмжээг тодорхойлон тусгаж өгснийг та бүхэн сайн судлаж мэдсэн байх гэж найдаж байна.
Цаашид гүний усны хэрэглээг багасгаж, хүний хүчин зүйлээр буй болсон усны нөөцийг нэмэгдүүлж, говийн бүсийн үйлдвэр, уул уурхайн усан хангамжийг экологийн аюулгүй байдлыг ханган шийдвэрлэх, гол мөрөн, цэнгэг нуурыг төрийн тусгай хамгаалалтанд авах, усны үнэлэмжийг нэмэгдүүлэх, гадаргын усыг усан цахилгаан станцид ашиглахаас татгалзах, бохир усыг цэвэрлэх шинэ техник технологийг нэвтрүүлэх, саарал усыг үйлдвэрлэл, аж ахуйн хэрэглээнд өргөнөөр ашиглах, усны хяналт-шинжилгээний тогтолцоог боловсронгуй болгох, иргэдэд усаа хэмнэх, хамгаалах сэтгэлгээг төлөвшүүлэхэд төр засгийн бүх шатны байгууллага, албан тушаалтан бүр онцгой анхаарч, бодит ажил хэрэг болгох нь чухал гэдгийг онцлон тэмдэглэе.
Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэхэд Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 17 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “... байгаль орчноо хамгаалах нь иргэн бүрийн журамт үүрэг мөн” гэж тунхаглан заасанчилан иргэд, иргэний нийгмийн байгууллагууд идэвхтэй оролцохын зэрэгцээ иргэдийн зөв зүйтэй санал, санаачлагыг төр засаг нь хөхүүлэн дэмжиж ажиллах зүйтэй юм.
Ус ашиглагч нь хамгаалж, бохирдуулагч нь төлөх зарчмыг нэвтрүүлж, гол мөрөн, булаг шанд, газрын гүний ус, нуур цөөрмийг хамгаалахад иргэд, олон нийтийн хамтын үйл ажиллагаа, оролцоог нэмэгдүүлж, төр засагтайгаа хамтран хяналтыг чангатгаж, байгалийн баялагаа ялангуяа усыг зүй зохистой ашиглах явдлыг амьдралын хэвшил болгохыг нийт ард түмэндээ уриалж байна.
Сайн үйлс дэлгэрэх болтугай.
МОНГОЛ УЛСЫН ЦАХИАГИЙН
ЕРӨНХИЙЛӨГЧ ЭЛБЭГДОРЖ
2011 оны 3 дугаар сарын 22-ны өдөр
