Монгол Улс шинэ зууны хөгжлийн загварыг манлайлнa
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ахлах зөвлөх П.Цагаантай манай сурвалжлагч Т.Гэрэлмаа ярилцсаныг дор нийтлэв.
-Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдожид нэгэн чухал уулзалтын урилга ирсэн гэж сонслоо. Энэ талаар тодруулж хэлж өгөхгүй юу?
-2010 оны 10 дугаар сарын 10-12-нд Кувейтэд болох Үлгэр жишээ бохирдолгүй хөгжлийн санаачилгыг дэлхий нийтэд зарлах дээд хэмжээний уулзалтад тусгай зочноор Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорийг оролцоно уу хэмээн Олон улсын сэргээгдэх эрчим хүчний байгууллага урьсан юм.
-Манайх шиг утаа униар, хог хаягдлаасаа салж чадахгүй байгаа оронд бол чихэнд чимэгтэй л нэртэй уулзалт байна. Чухам ямар асуудлуудыг хөндөн ярилцах юм бол?
-Уулзалтын үеэр энэхүү санаачилгыг хэрэгжүүлэгч орнуудын төлөөлөгчид дугуй ширээний уулзалт хийн, дэлхийн нийгэм, эдийн засаг, шинжлэх ухааны салбарт өндөр амжилт гаргасан хүмүүс “Дэлхийн эдийн засгийн ирээдүйг тодорхойлох нь”, “Шинэ зууны эдийн засагт газрын тосны гүйцэтгэх үүрэг”, “Шинжлэх ухааны шинэ салбарууд”, “Технологийн хувьсгал” зэрэг илтгэлүүд тавих юм билээ. Мөн уригдан ирсэн зочдод шилдэг техник, технологи, шалгарсан туршлагын талаар танилцуулан дэлхийн хэмжээний хэвлэлийн бага хурал хийхээр төлөвлөж байгаа бололтой.
-Ерөнхийлөгч тэгвэл шилдэг техник, технолгитой танилцах л үүрэгтэй оролцоно гэсэн үг үү? Эсвэл арай өөр зорилго байна уу?
-Монголыг Үлгэр жишээ бохирдолгүй хөгжлийн санаачилгын хэрэгжүүлэгч орноор сонгосон юм. Ийм орноор 12 улсыг сонгосон. Тэгэхээр Монгол Улс бусад орнуудад энэ зууны хөгжлийн шинэ загварыг өөрийн орны жишээн дээр харуулах түүхэн, ховорхон боломж олдож байна шүү дээ. Нөгөөтэйгүүр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлт, байгаль хамгааллын асуудалд онцгой их анхаарч байгааг дэлхийн улс орнууд мэдэх болсон. НҮБ-ын чуулган, Копенгаген, Давосын уулзалтуудад Ерөнхийлөгч өөрөө оролцож, монгол орныхоо газар нутгийн цөлжилт, уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай, мөн төр засгийн энэ талаар баримталж буй бодлого, байр суурийг илэрхийлснийг олон улсын байгууллагууд болон гадаадын нэр хүнд бүхий хүмүүс мэдэж байгаа. Ерөнхийлөгчийн санаачилгыг Монгол Улсын Засгийн газар дэмжин саяхан говийн элсэн дээр нэг удаагийн хуралдаанаа хийлээ. Энэ бас дэлхийн улс орнуудын удирдлага, олон улсын байгууллагуудын сонорт хүрч л байгаа. Монголчууд бол уг нь олон зууны турш цэвэр унаган байгальд амьдарч, тэрийгээ хайрлан хамгаалж ирсэн хүмүүс. Гэтэл сүүлийн жилүүдэд уур амьсгалын өөрчлөлтөөс болж хамгийн их хэлмэгдэж байгаа ард түмэн. Тиймээс манайхыг санаачилгыг хэрэгжүүлэгч орноор сонгож, Ерөнхийлөгчийг маань тусгай зочноор урьсан болов уу.
-Үнэхээр сайхан мэдээ байна. Монголоос өөр ямар орнуудыг сонгосныг мэдэж байгаа юу?
-Энэ санаачилгыг хэрэгжүүлэгч орноор манайхаас гадна Филиппин, Египет, Гайти, Сири, Иордан, Гондурас, Нигер, Эквадор, Ливан, Зүүн Тимор, Габоныг сонгосон юм билээ. Сонирхуулахад Үлгэр жишээ бохирдолгүй хөгжлийн санаачилгын тэргүүлэгч орноор Арабын хойг дахь Кувэйт, Катар, Саудын Араб, Оман, Бахрэйн, Арабын Нэгдсэн Эмиратыг сонгосон байна лээ.
Олон улсын сэргээгдэх эрчим хүчний байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Робсон Меллогоос Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид ирүүлсэн захидалд
“Хэдхэн хоногийн өмнө бид Монгол Улсыг Олон улсын сэргээгдэх эрчим хүчний байгууллагын санаачлан хэрэгжүүлэхээр зэхэж буй Үлгэр жишээ бохирдолгүй хөгжлийн санаачилгыг хэрэгжүүлэгч 12 орны нэгээр сонгосон билээ. Сайтар судалж үзэн, зөвлөлдсөний эцэст бид Монгол Улсыг энэхүү санаачилгыг хэрэгжүүлэгч 12 орон дотроос бусдыг манлайлагч орноор дэвшүүлэн сонгосон болохоо мэдэгдэхэд туйлын таатай байна. Ийнхүү танай орныг тус хөтөлбөрийг манлайлагч орноор сонгосон нь дэлхий дахинаа уриалан хэрэгжих Үлгэр жишээ бохирдолгүй хөгжлийн санаачилгын гарааг Монгол Улсаас эхлэн, бусдад үлгэр жишээ болгон хэрэгжүүлнэ гэсэн үг юм. Монгол Улсын дотоодынхоо, мөн олон улсын хэмжээний асуудлуудад идэвхи зүтгэлтэй ханддаг болон Ерөнхийлөгч Таны байгалийн баялгийг хот, хөдөөгийн хөгжилд зөв зохистой ашиглах үйл явцад гүйцэтгэсэн үүрэг зэргээс харахад Монгол Улс нь уур амьсгал, эдийн засагт хийх бидний хувьсгалыг бусдад үлгэр жишээ байдлаар харуулж чадахуйц орон хэмээн үзэж байна.
Олон улсын сэргээгдэх эрчим хүчний байгууллагын зүгээс бид Үлгэр жишээ бохирдолгүй хөгжлийн санаачилгын гарааг улсынхаа хөгжлийг иргэдийнхээ сайн сайхантай уялдуулан явуулдаг оронтой хамтран эхлүүлж буйдаа баяртай байна” гэснийг энэ дашрамд дуулгах зүйтэй болов уу.
-Санаачилгыг хэрэгжүүлэхэд хэр хөрөнгө хэрэгтэй гэж тооцоолсон байдаг бол?
-Албан бус мэдээллээр 10 тэрбум америк доллар зарцуулна .
-Энэ санаачилгыг ямар байгууллага эхлүүлсэн, эцсийн зорилгоо хэрхэн тодорхойлсон байдаг талаар товч хэлэхгүй юу?
Олон улсын сэргээгдэх эрчим хүчний байгууллага, “Humanitad” байгууллага, НҮБ-ын Хүрээлэн буй орчны хөтөлбөр зэрэг олон улсын байгууллага, хэд хэдэн сан хамтран анх удаа ийм түүхэн санаачилгыг эхлүүлсэн байдаг. Дөрвөн гол зорилготой. Нэгд дэлхий нийтээрээ нүүрс хүчлийн хийн ялгаруулалтыг тэглэх, ингэснээр уур амьсгалын өөрчлөлтийг багасгах, үүндээ эрчим хүчний салбарыг татан оруулах. Хоёрт усны менежментийг сайжруулах. Гуравт газар тариалан,хөдөө аж ахуйн салбарт байгальд ээлтэй технологи нэвтрүүлэх. Дөрөвт байгаль орчныг нөхөн сэргээх, шинжлэх ухаан, техник, технологийн ололт амжилтаар шалгарсан машин, техник болон арга, аргачлалыг харилцан солилцон амьдралд бодитойгоор ашиглах боломж олгохoд чиглэнэ.
-Эрчим хүчний салбарт гол хөрөнгөө оруулах юм байна гэж ойлгож болох уу?
-Энэ түрүүнд “ногоон” хөгжлийг дэмжинэ. Тиймээс ганц эрчим хүч гэлгүй усны нөөцийн зохистой ашиглалт, газар тариалан, байгаль орчныг нөхөн сэргээхэд хөрөнгө оруулна. Үүний зэрэгцээ эл санаачилгын ажлын хэсэгтэй хамтран эдийн засаг, ашигт малтмал, шинжлэх ухаан, газар тариалан, байгаль орчин зэрэг салбарт нээлттэй, “ногоон” үйл ажиллагаа явуулахад чиглэсэн цогц төлөвлөгөө боловсруулна. Манайд гэхэд энэ санаачилга хэрэгжсэнээр бид шинжлэх ухааны ололтод суурилсан, байгальд хоргүй цоо шинэ техник, технологи амьдрал ахуйдаа хэрэглэдэг болно гэсэн үг шүү дээ.
-За сайхан мэдээ дуулгасан танд их баярлалаа.
-Үнэнийг хэлэхэд танай улс энэхүү түүхэн санаачлагыг хэрэгжүүлэгч орноор сонгогдсон гэдгийг сонссон шөнө нойр муутай хоносон шүү. Монгол Улс бусдаар заалгадаг биш, бусдад заадаг, үлгэрлэдэг орон болохын төлөө зүтгэцгээе дээ
Монгол Улс шинэ зууны хөгжлийн загварыг манлайлнa
